Živojin Pavlović (1933, Šabac-1997, Beograd) spada u grupu reditelja “crnog talasa” (Stojanović, Petrović, Žilnik, Makavejev), što je predstavljalo političku oznaku koju je tadašnji režim odredio za “dela koja su ’crno’ slikala stvarnost pod uticajem francuskog “novog talasa” i filmskih reditelja osobene estetike poput Bunjuela, Bergmana, Antonionija” .
Sam Pavlović je tvrdio da se termin “
crni talas” formirao povodom slučaja njegovog filma „Zaseda” 1969. godine, jer je tad “u jesen ideološka komisija zaseda, tu se formira pojam ’crnog talasa’“.
Završivši Akademiju za primenjenu umetnost u Beogradu počinje da drži predavanja o filmu u unutrašnjosti Srbije .
U to vreme počinje da, isprva amaterski, snima filmove: dokumentarni “ Ljuba Popović” (1958, nedovršen) zatim “Voz 4686” koji je uništen od strane UDB. Slede filmovi “Triptih o materiji i smrti” (1960) i “Lavirint” (1961).
Kao profesionalni reditelj snimio je sledeće filmove: “Žive vode” u okviru omnibusa “Kapi, vode, ratnici” (1962), “Obruč” u okviru omnibusa “Grad” (1963), “Neprijatelj” (1965), “Povratak“ (1966), “Buđenje pacova“ (1967), “Kad budem mrtav i beo” (1968), “Zaseda” (1969), tv-serija “Pesma” (1974) (po romanu Oskara Daviča), “Crveno klasje” (1970), “Let mrtve ptice” (1973), Hajka (1973), “Doviđenja u sledećem ratu” (1980), “Zadah tela (1983), “Na putu za Katangu” (1987), “Dezerter” (1992), “Država mrtvih” (nemontiran). Autor je i više scenarija: “Opklada” i “Tragovi crne devojke” (režija Zdravka Randića) kao i scenarija za televiziju.
Sarađivao je, nepotpisan, i na snimanju brojnih filmova među kojma se izdvajaju “Siroma sam al sam besan” Dragoljuba Ivkova, “Devojački most” Miomira Stamenkovića i “Košava” Dragoslava Lazića.
